Een rijksmonument in het dorp Graft, dat sinds een aantal jaren het zuidelijke district vormt van de gemeente Alkmaar. Met de 32 meter brede tuin grenst het Weeshuis direct aan het water van de Eilandspolder. Een pand met een rijke historie dat nu als comfortabel woonhuis dient.
Het Weeshuis betreft een hoogwaardig afgewerkte, vrijstaande woning, van alle comfort voorzien en omgeven door een fleurige tuin met volwassen beplanting. Het beschikt over meerdere ruimtes, waarvan onder andere acht slaapkamers, vier badkamers, een grote kelder en een monumentaal trappenhuis.
Bij binnenkomst valt de hoogte op van de lange gang, die toegang geeft tot alle vertrekken. Aan de voorzijde van de woning bevinden zich twee kamers. Aan de linkerkant is de Herenkamer met een monumentale schouw, geheel bekleed met Oudhollandse tegels en twee ingebouwde kasten met houten paneeldeuren. Het plafond van pleisterwerk is versierd met fraaie details. Aan de rechterkant bevindt zich de eetkamer, met een zwart-marmeren schouw. Aan de achterzijde van de woning ligt de tv-kamer, die uitkijkt uit over de tuin en het water van de polder. De ruime landelijke keuken aan de achterzijde van het huis kijkt uit op de tuin. Een sfeervolle kachel staat in de nis met antieke tegeltjes.
De deur in het midden van de centrale hal opent naar het monumentale trappenhuis, dat in de ochtend uitbundig wordt verlicht door de opkomende zon, die door de grote (glas-in-lood) ramen naar binnen schijnt. Het houtwerk is in lichte kleuren geschilderd en de wanden zijn strak en wit, afgewerkt met een gemarmerde lambrisering. Het portaal geeft tevens toegang tot de trappenkast en de kelder, met een hoogte van 2,14 meter.
De eerste verdieping wordt van het trappenhuis gescheiden door middel van een glazen deur die toegang geeft tot de verdiepingshal. Er bevinden zich op deze verdieping vier ruime slaapkamers, één in elke hoek van het huis. Alle slaapkamers zijn voorzien van een badkamer die direct vanuit de slaapkamer toegankelijk is. De badkamers zijn voorzien van een douche, wastafel en toilet, allen met mechanische ventilatie. De grootste badkamer, gelegen aan de voorzijde van het huis, is voorzien van vloerverwarming. Geheel in de sfeer van het huis is de badkamer uitgerust met een ligbad op pootjes, een douche, twee wastafels, een toilet en een bidet. Het trappenhuis stijgt verder naar de overloop (met vide) waar een deur opent naar de tweede verdieping, die dienstdoet als logeer-, werk-, en hobbyruimte.
Een lichtkoepel verlicht de hal, waarin een klein keukenblok is geplaatst. Ook hier treft u vier slaapkamers aan. Tussen de kamers is een ruime badkamer aangebracht, met een douche, een wastafel en een toilet. Deze verdieping kan goed gebruikt worden als appartement of gastenverblijf.
De woning ligt op een riant en zeer goed onderhouden kavel aan een rustige straat midden in het dorp. De brede oprit langs het huis is geheel bestraat. De tuin is gelegen op het noordoosten en grenst over de hele breedte aan het water. Vanwege de diepte en de breedte van de tuin is er op elk moment van de dag een plek in de zon (en in de schaduw). De tuin is netjes aangelegd met ruime bestrating, veel beplanting, groene borders, gazon, en een boomgaardje met diverse fruitbomen en bessen- en hazelnootstruiken. In de ruime tuin staat een schuur met aan de waterzijde ruimte voor een boot of kano. Er staat een volledig uitgerust gastenverblijf, geschikt als studio, kantoor of atelier, dat eventueel (met eenvoudige ingrepen) kan worden ingericht als (dubbele) garage.
Het Weeshuis is centraal gelegen in de voormalige gemeente Graft-de Rijp, grenzend aan Middenbeemster. Met vrij uitzicht, aan water gelegen en met toegang tot de Eilandspolder is dit een heerlijke plek om te wonen. Het rustige dorp met alle voorzieningen zoals een supermarkt, bakker, slager, scholen, sportverenigingen en horeca bevindt zich op loopafstand. Dit alles omgeven met veel groen.
De haltes voor de bus naar Alkmaar (2 minuten), naar Purmerend en Amsterdam centraal station (8 minuten) bevinden zich op loopafstand. Binnen 20 minuten rijden bereikt u de ring van Amsterdam of het strand van Bergen aan Zee.
Gebouwd in Neorenaissance stijl door, en naar een ontwerp van architect, bouwkundige, constructeur én aannemer R.K. Koppen uit West Graftdijk.
Kenmerkend voor het pand zijn; de symmetrie van de gevels, het gebruik van natuursteenblokken ter versiering van het metselwerk o.a. boven de kozijnen en op de hoeken en ook de toegepaste kruiskozijnen.
De voorgevel bestaat uit 3 gelijke delen; de zgn. traveeën
Het middelste travee van de voorgevel steekt iets naar voren en eindigt in een trapgevel met fraai gedecoreerde smeedijzeren gevelankers, waarvan de bovenste uitgevoerd als kruis. Een toepasselijke verwijzing naar de kerk als opdrachtgever.
Het weeshuis is tot 2009 eigendom geweest van de kerk.
Nadat het zijn functie als weeshuis verloor, is het in gebruik geweest als kerk, zondagsschool, vergaderruimte en als woning.
Het gebouw heeft ook een tijd lang dienst gedaan als opvang locatie voor teruggekeerde militairen uit Nederlands Indië.
De gevels zijn nagenoeg ongewijzigd. Helaas zijn de oorspronkelijke luiken voor de ramen vanwege de hoge onderhoudskosten verwijderd. Ook moet het gebouw het stellen zonder de fraaie smeedijzeren schoorsteenkappen.
Het weeshuis uit 1912 kwam op de plek van het oude weeshuis dat sinds 1708 op vrijwel dezelfde plek stond, maar dan met de voorgevel direct aan de weg.
Van de eerste steenlegging uit 1911 alsook van de 1e steenlegging uit 1708 is er een herinneringsplaquette in de hal of “vestebule”, zoals de benaming in 1911 luidde, aanwezig.
De laatste bewoners van het oude weeshuis waren weesvader en weesmoeder Krijger met als laatste inwonende wees: Betje vd Linden. U ziet hen op de foto hier links, met het oude weeshuis op de achtergrond.
- Rijksmonumenten;
- Gemeentelijke monumenten;
- Provinciale monumenten;
- Beschermd stads- of dorpsgezicht;
- Monumenten op de lijst van werelderfgoed Unesco ( bijv. de Amsterdamse grachtengordel en droogmakerij de Beemster).
Alle grond in Nederland heeft via vastgelegde bestemmingsplannen een bestemming. Dit is een door de overheid opgesteld plan waar zowel de burger als de overheid zich aan dienen te houden. Een woonbestemming houdt in dat een object of perceel gebruikt of ingericht kan worden voor bewoning.
