Je wordt er meteen verliefd op… Een schattig oud pandje in het centrum van een pittoresk dorp. Je besluit, deze wil ik hebben. Je fantaseert over verbouwen en het creëren van een Bed and Breakfast. Dan vertelt de makelaar dat het een monument is. Je schrikt… Wat nu?

Nederland heeft bijna 62.000 monumenten. Dit zijn gebouwen of andere objecten die om hun nationale cultuurhistorische waarde door de rijksoverheid zijn aangewezen als beschermd monument. Iets meer dan de helft is een woonhuis. Maar wat betekent het voor een koper als hij een monument wil kopen?

Er zijn verschillende soorten monumenten:

- Rijksmonumenten;
- Gemeentelijke monumenten;
- Provinciale monumenten;
- Beschermd stads- of dorpsgezicht;
- Monumenten op de lijst van werelderfgoed Unesco ( bijv. de Amsterdamse grachtengordel en droogmakerij de Beemster).

Om zeker te weten of iets een monument is kun je het monumentenregister raadplegen. Helaas worden niet alle monumenten hier vermeld, dus het is ook handig om op de site van de gemeente te zoeken naar de status van het pand.

Wat zijn de voor- en nadelen?

Voordelen
- Een monument is een bijzonder pand met een grote historische waarde en beschermde status;
- U leert veel over het pand en zijn geschiedenis;
- De circa 25.000 rijksmonumenten die geen woonhuizen zijn, zoals kerken, kastelen en molens kunnen bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een instandhoudingssubsidie aanvragen. Ook provincies hebben budget beschikbaar voor instandhouding;
- U kunt gebruikmaken van advies en ondersteuning bij de instandhouding van uw monument via onder meer de gemeente, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (InfoDesk en brochures ) en de Monumentenwacht in uw provincie;
- U komt mogelijk in aanmerking voor financiële ondersteuning bij onderhoud en restauratie. Eigenaren van een rijksmonumentaal woonhuis kunnen bij het Nationaal Restauratiefonds tegen lage rente een Restauratiefonds-hypotheek aanvragen.;
- U komt mogelijk in aanmerking voor belastingvoordeel via de inkomstenbelasting (voor rijksmonumenten).

Nadelen
- Een monument dient zijn historische en unieke monumentale waarde te behouden en vraagt het nodige onderhoud; dit kost tijd en vergt toewijding;
- U bent gebonden aan wet- en regelgeving wanneer u uw pand wilt aanpassen, verbouwen of restaureren; vrijwel altijd krijgt u te maken met uw gemeente en dient u een omgevingsvergunning aan te vragen;
- U dient er rekening mee te houden dat een vergunningstraject voor een monument langer duurt dan het traject voor niet-monumentale panden;
- Uw pand vraagt om specialistische zorg; kosten voor onderhoud en restauratie vallen veelal hoog uit vanwege bijvoorbeeld gebruik van speciale materialen en technieken;
- De beschermde status van een monument gaat verder dan de buitenkant van het pand. Zo valt bijvoorbeeld ook het interieur in enkele gevallen onder de bescherming. Het is niet zo dat u niets mag met een monumentaal pand, wel vraagt het om tijdige afstemming met uw gemeente;
- Voor aanschaf van een rijksmonument is vanuit de overheid geen subsidie beschikbaar.

Er is dus veel mogelijk als u in het bezit bent van een monument. Omdat ieder monument anders is, dient u er rekening mee te houden dat u altijd de gemeente zal moeten raadplegen bij veranderingen.

Bent u van plan een monument aan te schaffen? Laat u dan goed informeren. Kijk ook op de website www.restauratiefonds.nl; hier kunt u informatie vinden over financieringsmogelijkheden en fiscale voordelen. Daarnaast beschikt de site over een tool (Wat past bij mij?) welke u in kunt vullen om te zien welke financieringen geschikt zijn voor uw situatie. Daarbij is het verstandig een makelaar in te schakelen die ervaring heeft met het aan- en verkopen van monumentale panden. Klaver Makelaardij is een specialist op dit vakgebied en kan u hierover goed informeren. Zo hebben ruime expertise op het gebied van marktwaarde bepaling van een monumentaal pand en in het traceren van de juiste doelgroepen bij verkoop. Verder kunnen ze u ook met partijen in contact brengen die ervaring hebben met renovaties van monumenten en gemeentelijke aanvragen voor veranderingen.
Kortom, laat u niet lijden door angst en ga goed voorbereid van start. Dan vindt u vast uw eigen juweel!

Bronnen en meer informatie:
www.monumenten.nl
www.restauratiefonds.nl
www.restauratiefonds.nl/monumenteigenaren/gratis-gids-monumentaal-wonen


Tekst: Liesanne Schoon